Blog chúng tôi giải đáp ý nghĩa ROE là gì
ROE là viết tắt của từ Return On Equity, thường gọi là lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, hay lợi nhuận trên vốn cũng được.
Có thể hiểu: Bạn bỏ tiền của chính mình ra (không vay mượn) để mở quán cà phê, trong 12 tháng có một số tiền lời. Thì chỉ số ROE chính là tỷ số của số tiền lời / tiền vốn bạn bỏ ra. Cụm từ “một vốn, bốn lời” thì ROE = 4 / 1 = 4 hay 400%, đơn vị tính ROE là %
Bên cạnh khái niệm ROE là gì, có rất nhiều bạn quan tâm đến công thức tính. Vậy, công thức tính chỉ số ROE như sau: ROE = (Lợi nhuận sau thuế / Vốn chủ sở hữu) * 100%
Lợi nhuận sau thuế: là thu nhập ròng dành cho cổ phiếu thường.
Vốn chủ sở hữu: tổng số vốn của chủ sở hữu
Doanh nghiệp A dựa vào bảng cân đối kế toán cuối kỳ này: Lợi nhuận ròng sau thuế kỳ này là: 20.000.000đ. Vốn chủ sở hữu đầu kỳ là: 100.000.000đ Như vậy, ROE = 20.000.000/100.000.000 = 0,2 hay 20% Điều này có nghĩa là từ 1 đồng vốn kinh doanh bỏ ra sẽ sinh ra được 0.2 đồng lợi nhuận.
Theo tiêu chuẩn quốc tế cụ thể là tiêu chí tiêu chí CANSLIM của Wiliam O’Neil, một doanh nghiệp được coi là tốt khi đạt chỉ số ROE tối thiểu là 15%. Trong khi đó, chỉ số ROA (tỷ số lợi nhuận trên tài sản) yêu cầu doanh nghiệp đạt mức tối thiểu là 7,5%.
Tương tự như ROA, giới đầu tư nên theo dõi ROE của doanh nghiệp trong 3 năm liên tiếp gần nhất. Doanh nghiệp nào duy trì tỷ số ROE ở mức trên 20%/năm trong 3 năm liên tiếp sẽ có chút mạnh mẽ trên thị trường.
Nếu chỉ số ROE của doanh nghiệp chỉ tăng ấn tượng trong một năm gần nhất trong khi các năm khác tăng giảm thất thường thì khả năng là hoạt động kinh doanh chưa ổn định.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng nên xem xét đến sự biến động của ROE và các yếu tố tác động đến sự biến động đó.
Nhà đầu tư dựa vào 3 yếu tố để tìm ra ROE của một doanh nghiệp tăng trưởng ổn định. Đó là lợi nhuận biên X đòn bẩy X vòng quay tài sản.
Khi ROE tăng đều và ổn định qua các năm tức là doanh nghiệp làm ăn tốt, sử dụng nguồn vốn hiệu quả và cổ phiếu của doanh nghiệp được đánh giá rất cao.
ROE nhỏ hơn hoặc bằng lãi vay ngân hàng: nếu doanh nghiệp có lãi vay ngân hàng lớn hơn hoặc bằng ROE thì lợi nhuận tạo ra cũng chỉ để trả lãi vay ngân hàng mà thôi.
ROE lớn hơn lãi vay ngân hàng: thì cần đánh giá xem doanh nghiệp đã vay ngân hàng và đã khai thác hết lợi thế cạnh tranh trên thị trường hay chưa, từ đó xem xét doanh nghiệp này có khả năng tăng ROE trong tương lai không
Ngoài ra, chỉ số ROE cao và duy trì trong nhiều năm cũng cho thấy lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp. Thông thường, những doanh nghiệp có năng lực, lợi thế cạnh tranh cao, hay độc quyền thường có chỉ số ROE rất cao.
Trong bối cảnh nền kinh tế phát triển ổn định, đối với các nhà đầu tư chuyên nghiệp, một trong những tiêu chỉ đánh giá doanh nghiệp có đủ năng lực tài chính thì chỉ số ROE phải lớn hơn hoặc bằng 15%. Tuy nhiên, đối với nền kinh tế đang phát triển và tình hình lạm phát cao thì chỉ số ROE bằng 15% rất khó để làm hài lòng nhà đầu tư.
Chúng ta không nên xét chỉ số ROE trong 1 năm mà nên xét trong nhiều năm, ít nhất là 3 năm. Như vậy, nếu chỉ số ROE luôn ở mức 15% trở lên trong vòng 3 năm và có xu hướng tăng thì doanh nghiệp được đánh giá là làm ăn có hiệu quả.
Ngoài ra, khi đánh giá ROE thì cần xem xét đến các yếu tố tác động khác có thể tác động đến tình hình kinh doanh của doanh nghiệp như: ngành nghề kinh doanh, thị trường, lạm phát,…
Chúng ta thường thấy chỉ số ROE và ROA thường đi kèm với nhau. Vậy mối liên hệ giữa ROA và ROE là gì? ROA (Return on Assets) là tỷ số lợi nhuận trên tài sản, nó thể hiện hiệu quả của công ty trong việc sử dụng tài sản để kiếm lời. Công thức tính ROA: ROA = (Lợi nhuận sau thuế / Tài sản) * 100%
Lợi nhuận sau thuế: là thu nhập ròng dành cho cổ phiếu thường
Tài sản: là tổng số tài sản của doanh nghiệp. Tổng tài sản = Vốn của chủ sở hữu + Nợ
Mối liên hệ giữa ROA và ROE là gì? Dựa vào cách tính ROA và ROE sẽ thấy chúng chỉ khác nhau ở mẫu số. ROA là lợi nhuận sau thuế trên tổng số tài sản, ROE là lợi nhuận sau thuế trên cho vốn chủ sở hữu. Từ đó, ta có thể suy ra: Đòn bẩy tài chính = ROE/ROA = Tổng tài sản / Vốn của chủ sở hữu Để đánh giá một doanh nghiệp tốt hay không, người ta thường dựa trên đòn bẩy tài chính. Một doanh nghiệp phát triển tốt thường có đòn bẩy tài chính ở mức hợp lý hoặc rất thấp. Do vậy, khi đầu tư, các nhà đầu tư không chỉ xét đến chỉ số ROE mà còn xét tới chỉ số ROA: Doanh nghiệp A có: ROE = 20%, ROA = 15% Doanh nghiệp B có: ROE = 25%, ROA = 5% Như vậy, nếu các điều kiện tài chính, kinh doanh đều như nhau thì doanh nghiệp A sẽ được đánh giá cao hơn doanh nghiệp B, mặc dù doanh nghiệp B có ROE cao hơn. Mặt khác, đòn bẩy tài chính phụ thuộc rất nhiều vào ngành nghề kinh doanh. Các ngân hàng thường có chỉ số ROE rất cao và chỉ số ROA rất thấp; bởi vì bản chất của ngân hàng là lấy tiền người gửi và cho người khác vay lại hoặc đầu tư, thu lợi từ sự chênh lệch lợi suất này. Như vậy, đối với ngành này, ROE cao hơn ROA gấp 10 lần là chuyện bình thường Trong kinh doanh: Chỉ số ROE sẽ bằng: Lợi nhuận biên x Vòng quay tài sản x Đòn bẩy tài chính Vì vậy, để tăng chỉ số ROE doanh nghiệp phải tăng ít nhất 1 trong 3 chỉ số nêu trên:
Lợi nhuận biên = thu nhập sau thuế / doanh thu. Để tăng lợi nhuận biên, doanh nghiệp có thể tăng khả năng cạnh tranh nhằm nâng cao doanh thu đồng thời cắt giảm chi phí đầu tư
Vòng quay tài sản = doanh thu của doanh nghiệp / tổng tài sản. Để tăng chỉ số này, doanh nghiệp cần tạo ra nhiều doanh thu hơn trên tổng số tài sản hiện có. Ví dụ: với không gian là một quán cà phê, buổi sáng bạn có thể bán cà phê kèm với đồ ăn sáng, buổi trưa bạn có thể bán kèm cơm trưa, buổi tối bạn có thể tổ chức các lớp học kèm tiếng anh hoặc các kỹ năng khác. Như vậy, cùng một tài sản là quán cà phê bạn có thể tăng doanh thu nhờ việc kết hợp bán các thứ cần thiết vào thời gian thích hợp
Đòn bẩy tài chính = Tài sản / Vốn của chủ sở hữu. Doanh nghiệp có thể tăng chỉ số này bằng cách vay thêm vốn đầu tư. Nếu mức lãi suất vay nợ thấp hơn thu nhập trên tổng số tài sản của doanh nghiệp thì việc doanh nghiệp vay tiền để đầu tư đã đem lại hiệu quả.
Để đầu tư có hiệu quả, nhà đầu tư cần lưu ý một số vấn đề như sau:
Không nên quá coi trọng quá mức chỉ số ROE, cần có sự phân tích, đánh giá, so sánh đồng thời với các chỉ số tài chính khác cũng như các doanh nghiệp cùng ngành để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn
Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, cổ phiếu của Công ty cổ phần Sữa Việt Nam Vinamilk (mã: VNM) luôn nằm trong nhóm tăng trưởng tốt và giá cao nhất thị trường.
Lý do là bởi VNM có chỉ số ROA và ROE rất tốt.
Theo thống kê, chỉ số ROE của VNM luôn cao trên 30% trong nhiều năm liền từ 2013 – 2016. Cụ thể: ROE của Vinamilk đạt 37,24% năm 2013, năm 2014 giảm nhẹ còn 30,84%. Đến năm 2015 ROE tăng trở lại mức 37,15% và đến năm 2016 tăng vọt lên 41,73%.
Những con số trên cho thấy VNM hoạt động kinh doanh vững mạnh trong nhiều năm qua. Công ty sử dụng rất hiệu quả nguồn vốn của công đông.
Ngoài VNM, các cổ phiếu khác như: FPT, HPG, TCT… cũng có chỉ số ROE tốt và được giới đầu tư đánh giá cao.