Top 5 # Xem Nhiều Nhất Ý Nghĩa Rằm Tháng Giêng Mới Nhất 3/2023 # Top Like

Dân gian thường có câu “Tháng giêng là tháng ăn chơi”, còn với người Phật tử thì “Tháng giêng là tháng ăn chay” hay “Lễ chùa quanh năm không bằng ngày rằm tháng giêng”. Điều này nói lên rằng, rằm tháng giêng là 1 trong những ngày lễ quan trọng đối với người dân Việt Nam nói chúng và trong Phật giáo nói riêng. Nhưng sâu xa của ý nghĩa rằm tháng giêng thì chắc rằng không phải ai cũng biết được.

Tết Nguyên Tiêu có nghĩa là đêm Rằm đầu tiên của năm mới. “Nguyên” là thứ nhất, “tiêu” là đêm. Tết Nguyên Tiêu còn gọi là Tết Thượng Nguyên, vì sau ngày này còn có Tết Trung Nguyên (Rằm tháng Bảy) và Tết Hạ Nguyên (Rằm tháng Mười).

Vào ngày này, nhiều nhà chùa diễn ra các lễ hội từ khắp nơi trên mọi miền đất nước, từ đồng bằng Bắc Bộ cho tới miền Tây Nam Bộ. Vì thế mà tháng giêng chẳng những được coi là tháng ăn chơi, mà tháng giêng là tháng mà ai ai cũng nghĩ đến việc đi chùa đầu năm để thành tâm khấn nguyện cầu an lành và may mắn cho cả năm, là tháng để mọi người chăm sóc đời sống tâm linh mình mong khởi sự cho một năm làm việc mới.

Xét về khía cạnh văn hóa, rằm tháng giêng còn được xem là 1 lễ lớn theo tín ngưỡng Việt Nam. Là 1 nước thần nông, tháng giêng là tháng bắt đầu của những người nông dân chuẩn bị xuống đồng. Trước khi hạ điền, họ làm lễ để tỏ lòng nhớ ơn tổ tiên, để cầu cho mưa thuận gió hòa, mong một năm mùa màng bội thu.

Bên cạnh đó, trong 12 tháng rằm, tháng giêng mang về nhiều ý nghĩa với nhiều tên gọi khác nhau như tết Nguyên tiêu, Thượng nguyên, Nguyên dạ … đó là do bắt nguồn từ sự giao lưu, tiếp nhận từ nền văn hóa Trung Hoa cùng sự kết hợp hài hòa với văn hóa bản địa.

Với người Trung Hoa, rằm tháng Giêng còn gọi là tết Nguyên Tiêu với lễ hội cúng Hoa Đăng, làm bánh trôi. Theo lịch sử, bắt nguồn từ năm 180 trước Công nguyên, vua Hán Văn – nhà vua đời Tây Hán của Trung Quốc được lên ngôi đúng vào ngày rằng tháng Giêng. Để chúc mừng và kỷ niệm ngày này, nhà vua Hán Văn quyết định lấy ngày rằm tháng Giêng là ngày hội Hoa Đăng. Hàng năm vào tối ngày rằm, nhà vua đều ra khỏi cung để đi dạo cùng chung vui với người dân. Vì thế, vào ngày này, nhà nào nhà nấy và trên khắp các ngả đường, thôn xóm đều treo đủ các loại đèn với muôn hình muôn vẻ để mọi người thưởng thức.

Theo Nho học thì xưa ngày này còn được gọi là Tết Trạng Nguyên. Nhân dịp trăng sáng đầu năm, nhà vua cho mở đại tiệc tại vườn thượng uyển, triệu các vị trạng nguyên đến dự hội, ngắm cảnh, xem hoa, làm thơ xướng họa, ca ngợi các vẻ đẹp thiên nhiên và ân đức nhà vua đã đem lại thái bình thịnh trị. Từ đó về sau lễ hội tết Nguyên Tiêu đã được lưu truyền rộng rãi trong dân.

Vào những thế kỷ đầu công nguyên, cũng trong quá trình giao lưu tiếp biến văn hóa, Phật giáo đã du nhập vào Việt Nam và truyền thống văn hóa này được tiếp nhận vào nước ta, trở nên sự hài hòa văn hóa giữa 2 bản sắc du nhập và bản địa. Vì vậy, ngày rằm tháng giêng là 1 ngày trọng đại và vô cùng đặc sắc, theo truyền thống Phật giáo thì ngày rằm tháng giêng mang ý nghĩa rất lớn..

Ngày lễ này tiếng Pali còn được gọi là Māgha Pūjā với hai sự kiện trọng đại gắn liền với cuộc đời và công cuộc hoằng dương chánh pháp của đức Phật:

Đây là ngày tụ hội của 1250 vị thánh tăng, trong số đó 1000 vị thuộc nhóm Jatila tức là nhóm đạo sĩ tóc bính và 250 vị kia thuộc nhóm Aggasavaka là đệ tử của ngài Xá -Lợi – Phất và ngài Mục – Kiền – Liên ại thành Vương Xá, mà không hề có sự triệu tập hay bất cứ dự tính nào trước.

Ngày này cũng chính là ngày đức Phật tròn đủ 80 tuổi và ngài hứa với ma Vương đúng 3 tháng nữa ngài sẽ nhập diệt, nhân dịp này ngài thuyết giảng bài kinh Ovādapātimokha với sự nhắn nhủ của Đấng Từ Phụ:

“Sabbapàpassa akaranam kusalassa upasampadà, sacittapariyodapanam, etam buddhàna sàsanam”. “Không làm mọi điều ác, Thành tự các hạnh lành, Tâm ý giữ trong sạch, Chính lời chư Phật dạy” Hán văn: Chư ác mạc tác, Chúng thiện phụng hành, Thị chư Phật giáo. Lời giáo giới trên chỉ được truyền thống chư Phật tuyên bố khi hội đủ bốn điều kiện: Đúng vào ngày rằm trăng tròn tháng Magha Các vị tỳ khưu tự động đến bái kiến đức Phật Các vị đều là thánh Alaha lục thông Các vị đều xuất gia bằng cách Ehi bhikkhu

Với những ý nghĩa trọng đại đó, các ngôi tự viện đồng loạt tổ chức lễ cúng rằm tháng Giêng nguyện cầu cho quốc thái dân an, xã hội an bình, nhà nhà an vui. Tại các chùa theo truyền thống Phật giáo Nguyên Thủy thường kỷ niệm sự kiện trọng đại này bằng cách thọ hạnh đầu đà ngăn oai nghi nằm, thức trọn đêm; hoăc cúng đèn, hay cúng dường đặt bát đến chư Tăng cầu phúc đầu năm.

Đối với Phật giáo Đại Thừa, các chùa trong những ngày Rằm đều tổ chức những nghi thức cầu an cho đại chúng, có chùa còn làm lễ Quy y, tạo điều kiện để những người có duyên với Phật giáo được chính thức công nhận và học tập theo những điều Phật dạy. Có một số nơi biến ngày rằm tháng Giêng thành lễ mê tín, là ngày để cúng sao giải hạn đầu năm, để cầu duyên, cầu tài cầu lộc. Hoạt động này thuộc về tín ngưỡng văn hóa mang tính mê tín dị đoan, chẳng phải xuất phát từ đạo Phật.

Có thể nói, rằm tháng giêng không chỉ mang tính đậm chất tín ngưỡng Phật giáo, mà đó còn là sự dung hòa giữa các bản sắc văn hóa bản địa và du nhập để trở thành 1 truyền thống lễ hội đặc sắc, trọng đại. Tin rằng, hiểu đúng ý nghĩa tốt đẹp ngày rằm tháng Giêng, mỗi người Phật tử sẽ khởi sự một năm an lạc bằng cách thực hiện những lời Phật dạy “Chư ác mạc tác, chúng thiện phụng hành” để có 365 ngày vạn sự như ý!

Rằm tháng Giêng hay Tết Nguyên tiêu đã trở thành một ngày lễ quan trọng, mang bản sắc riêng của người dân Việt Nam. Người xưa có câu: “Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng” hay “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng” nhằm nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng của ngày này.

Tết Nguyên tiêu có nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm mới. “Nguyên” là thứ nhất, “tiêu” là đêm. Tết Nguyên tiêu còn gọi là Tết Thượng Nguyên, bởi còn có Tết Trung Nguyên (Rằm tháng Bảy) và Tết Hạ Nguyên (Rằm tháng Mười). Ba ngày Tết này mang các ý nghĩa khác nhau: Tết Thượng Nguyên là Tết hướng thiên cầu phúc an lành, Tết Trung Nguyên là địa quan xá tội, Tết Hạ Nguyên là thủy quan giải ách.

Năm Canh Tý 2020, Rằm tháng Giêng rơi vào Thứ Bảy, ngày 8 tháng 2 Dương lịch (tức 15/1 Âm lịch). Theo GS Lương Ngọc Huỳnh, ngày Rằm tháng Giêng có ba ý nghĩa: ngày Vía Phật, ngày Tết Nguyên tiêu và ngày rằm đầu tiên của tổ tiên, dòng họ trong năm mới.

Thứ nhất, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Vía Phật. Người ta cho rằng tất cả những may mắn nhất của năm mới đều ở ngày này. Vì thế, đối với người theo đạo Phật, trừ ngày mùng 1 Tết thì đây là ngày lễ đầu tiên trong năm. Họ thường lên chùa thắp hương cầu mong may mắn, an lành cho bản thân, gia đình.

Thứ hai, ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu. Người xưa kể lại rằng, trong ngày này, có một vị vua luôn cho mời các trạng nguyên vào hầu triều, nói chuyện và thiết đãi yến tiệc nhân dịp đầu năm. Vào buổi tối, vua và các trạng sẽ vào vườn Thượng Uyển để ngắm trăng và vịnh thơ. Từ đó, người ta coi ngày Rằm tháng Giêng là ngày Tết Nguyên tiêu, là ngày Tết của các vị vua và trạng.

Thứ 3, Rằm tháng Giêng chính là ngày rằm đầu tiên của tổ tiên, dòng họ trong năm mới. Vào ngày này, người Việt thường đi lễ chùa và làm mâm cơm cúng dâng lên tổ tiên bày tỏ lòng biết ơn, trân trọng với người đã khuất và mong một năm mới an lành, may mắn.

Bên cạnh đó, ít ai biết rằng Rằm tháng Giêng còn mang ý nghĩa về sự đoàn tụ, đoàn viên. Đây là dịp để cả gia đình quây quần bên nhau, cùng nấu ăn, trò chuyện và ngắm trăng. Ngày nay, ở nhiều vùng, địa phương vẫn lưu giữ tập tục ăn Tết, gói bánh chưng, chơi mai, đào nở muộn. Thậm chí có nơi còn ăn Rằm to hơn cả những ngày Tết.

Trong tháng 7 âm lịch hằng năm sẽ có hai lễ lớn diễn ra, bao gồm lễ vu lan báo hiệu và lễ xá tội vong nhân hay còn gọi là ngày lễ cúng cô hồn.

Cũng như các ngày rằm trong các tháng khác, người ta thường thắp hương, khấn gia tiên. Nhưng có điều khác là trong tháng 7 vào ngày rằm, họ thường chuẩn bị đồ lễ và văn cúng cẩn thận hơn, chu đáo hơn.

II – Nguồn gốc của lễ rằm tháng 7

Trong ngày rằm tháng 7, cũng chính là 2 ngày lễ lớn của người dân Việt Nam, đó là ngày lễ vu lan báo hiếu và ngày xá tội vong nhân. Về nguồn gốc của ngày lễ như sau:

Nguồn gốc ngày lễ vu lan: Trong Phật giáo có bồ tát bồ tát Mục Kiều Liên sau khi tu thành chánh quả, ông đã tưởng nhớ tới mẹ mình và đã dùng mắt thần để tìm kiếm xem vong hồn mẹ mình đang ở đâu. Bằng phép thần thông quảng đại, ông đã tìm thấy mẹ ông dưới địa ngục, trở thành quý đói, bị hành hạ và ông rất thương xót. Vì thương mẹ, ông đã tự mình xuống dâng cơm lên mẹ mình.

Nhưng bản tính ” tham, sân, si ” trong mẹ ông vẫn còn, lúc thấy cơm, bà đã sợ các vong hồn khác thấy và cướp mất nên đã lấy tay che bát cơm đi. Vì thế khi đưa cơm lên miệng thì cơm biến thành lửa. Qúa thương xót, ông đã tìm tới Phật tổ, Phật đã dạy: “Dù ông thần thông quản đại đi chăng nữa cũng không thể tự cứu mẹ mình chỉ dựa vào sức của mình. Chỉ còn cách nhờ hợp lực của chư tăng khắp mười phương trời mới mong giải cứu được.

Ngày rằm tháng bảy chính là ngày thích hợp cho ông cung thỉnh các chư tăng, sắm sửa lễ cúng để nhằm cứu được mẹ mình”. Ông đã làm theo lời Phật chỉ bảo và đã cứu được mẹ mình cùng các vong hồn khác. Từ đó, lễ vu lan ra đời, như là ngày lễ cho con người ta cầu siêu cho cha mẹ đã mất hoặc thể hiện lòng tôn kính tới bậc sinh thành, biết ơn công dưỡng dục của cha mẹ.

Nguồn gốc ngày xá tội vong nhân: Ngày xá tội vong nhân hay còn gọi là ngày cầu siêu xuất phát từ sự tích rằng, từ ngày 1 đến tối 15/7 âm lịch hàng năm, cửa Quỷ Môn Quan sẽ được mở để cho các vong hồn trở lại trần thế. Họ thường cúng lễ xá tội vong nhân vào ngày rằm tháng 7 để cầu siêu cho các vong hồn không về cõi âm kịp, cầu siêu cho các vong hồn không nơi nương tựa, trẻ sinh trẻ lạc, cũng là cách cầu khấn cho bản thân và gia đình không bị ma quỷ quấy phá

Còn trong Phật giáo thì cho rằng, đức phật A Nan Đà trong lúc đang tụng kinh thì có một con Quỷ Miệng Lửa bay vào báo hiệu 3 ngày nữa Đức Phật sẽ chết và bị hóa thành Diệm Khẩu Quỷ. Trừ khi Người cho chúng thức ăn thì thì mới thêm tuổi thọ. Đồng thời Đức Phật phải tụng kinh siêu độ, tăng thêm phước cho mình, cũng vừa giúp cho Diệm Khẩu Quỷ có thể siêu thoát. Và ngày lễ Xá Tội Vong Nhân ra đời từ đó.

Lễ Vu lan có ý nghĩa là thể hiện lòng thành kính tới công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ; nhằm khuyên con người ta hãy biết trân trọng những gì mình đang có hiện tại và làm nhiều việc thiện khi còn sống.

Còn lễ Xá tội vong nhân có ý nghĩa là cầu siêu thoát cho các vong hồn không nơi nương tựa, không ai thờ cúng. Vào ngày lễ vu lan cũng là ngày bố thí thức ăn cho các vong hồn lưu lạc nhằm cầu siêu và khấn cầu sự bình an, vô sự cho bản thân và người thân trong gia đình.

Khi về tới Việt Nam được rất nhiều người đón nhận nên có thể tồn tại và lưu truyền đến ngày nay. Có câu ” Cúng Phật cả năm không bằng ngày rằm tháng Giêng”. Phần nào đã nói lên tầm quan trọng của ngày này đối với đời sống văn hóa tâm linh Việt Nam. Bởi vậy nên vào ngày ngày hằng năm mọi gia đình đều chuẩn bị những món cúng rằm tháng Giêng đặc biệt cẩn thận cùng mâm cỗ cúng tươm tất.

Nhưng không đồng nghĩa “Tốt lễ dễ xin” cũng như việc cúng nhiều hoa quả đồ mã hay các sản phẩm tiền địa phủ sẽ đem lại nhiều tài lộc và may mắn. Tuy nhiên sẽ có những thứ bắt buộc phải có trong mâm cúng ngày rằm tháng Giêng

2. Mâm cơm cúng và Vàng mã cúng rằm tháng Giêng nên chuẩn bị những gì

Những thức ăn sử dụng để cúng Phật bắt buộc phải là đồ chay, đặc biệt sạch sẽ. Có thể không cần nhiều nhưng phải thật chỉn chu và thanh đạm. Mỗi món được đặt trong các bát vừa hoặc nhỏ

Những món ăn cúng Phật có thể là: Hoa quả, xôi chè, các món ăn làm từ đậu, các món xào, bánh trôi. Đặc biệt chú ý không nên sử dụng hạt tiêu vào thức ăn

Có khá nhiều người băn khoăn Vàng mã cúng rằm tháng Giêng có cúng Phật hay không? Câu trả lời là KHÔNG. Các sản phẩm vàng mã tiền cõi âm chỉ được sử dụng để đặt cúng trên mâm đồ cúng gia tiên

Mâm lễ cúng gia tiên chuẩn trong ngày rằm tháng Giêng thường có 10 món trong đó có 4 bát và 6 dĩa

4 bát: Bát canh bóng, canh miếng, canh mọc , hoặc bát canh ninh măng. Các gia đình không nên quá cầu kỳ đặt trong bát cỡ đại. Chỉ cần để trong những bát nhỏ và vừa đặt trên mâm là được

6 đĩa: Bánh chưng hoặc xôi, thịt gà hoặc thịt lợn luộc, giò chả dưa muối, gia vị chấm

Đặc biệt cần phải có một số loại tiền âm phủ, vàng mã thông dụng đặt cùng trên mâm cúng, số lượng không cần quá nhiều. Cũng như một số đồ cúng khác như: Trầu cau, hoa, quả, thuốc lá, rượu, nến, nhang…

Có thể bạn muốn biết: Tổng hợp hình ảnh các loại tiền âm phủ được ưa chuộng nhất

Việc cúng rằm tháng giêng đặc biệt quan trọng nên các gia đình cần làm lễ đúng vào chính Ngọ (12h trưa). Nhiều người tin rằng đây là thời gian Phật hiển linh nên mọi điều ước của người cúng sẽ thành hiện thực