Top 15 # Xem Nhiều Nhất Ý Nghĩa Của Từ Phiếm Định Mới Nhất 6/2023 # Top Like

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN 

Đinh Văn Sơn

TỪ PHIẾM ĐỊNH TRONG TIẾNG VIỆT (so sánh với tiếng Anh)

LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2013

G ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN 

Đinh Văn Sơn

TỪ PHIẾM ĐỊNH TRONG TIẾNGVIỆT (so sánh với tiếng Anh) Chuyên ngành: Ngôn ngữ học so sánh đối chiếu Mã số: 62220110

LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Đức Dân Phản biện độc lập: 1. PGS. TS. Trịnh Sâm 2. chúng tôi Nguyễn Thị Việt Thanh 3. TS. Nguyễn Thị Phƣơng Trang Phản biện 1: GS. TS. Nguyễn Thiện Giáp Phản biện 2: PGS. TS. Trịnh Sâm Phản biện 3: TS. Nguyễn Thị Phƣơng Trang

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2013

ii

LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trính nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất cứ một công trính nào khác.

Tác giả luận án Đinh Văn Sơn

iii

LỜI CẢM ƠN Tác giả có lẽ đã không thể viết nên đƣợc gần 300 trang giấy cho công trính nghiên cứu khoa học này nếu nhƣ không có đƣợc sự động viên và giúp đỡ của nhiều ngƣời, cả trong và ngoài ngôi trƣờng thân yêu của tác giả, Trƣờng Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Tp. Hồ Chì Minh. Một lời cảm ơn chân thành từ tận đáy lòng xin dành cho tất cả họ. Tuy vậy, tác giả cảm thấy nhƣ thế vẫn chƣa đủ. Tác giả xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với G iáo sƣ hƣớng dẫn: GS. TS. Nguyễn Đức Dân, ngƣời đã luôn ở bên cạnh, dành nhiều thời gian, công sức và cả tính thƣơng để chỉ bảo cho tác giả, sửa từng dòng chữ, từng trang tác giả viết. Tác giả cũng xin cảm ơn GS. TS. Bùi Khánh Thế, PGS. TS. Nguyễn Văn Huệ, PGS. TS. Trần Thị Ngọc Lang, PGS. TS. Nguyễn Thị Hai, PGS. TS. Trịnh Sâm, PGS. TS. Dƣ Ngọc Ngân, PGS. TS. Lê Khắc Cƣờng, TS. Huỳnh Bá Lân, TS. Nguyễn Thị Kiều Thu, TS. Huỳnh Thị Hồng Hạnh, TS. Nguyễn Thị Phƣơng Trang đã cho tác giả những lời khuyên thật bổ ìch. Xin cảm ơn các Giáo sƣ, Tiến sĩ, các Giảng viên của Trƣờng Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Tp. Hồ Chì Minh đã giảng dạy và giúp đỡ tác giả rất nhiều trong quá trính học tập và thực hiện luận án ở trƣờng cũng nhƣ đã cho những ý kiến đóng góp thật sâu sắc , thật ý nghĩ a dành cho luận án kể tƣ̀ khi luận án còn là một bản thảo. Và tác giả cũng xin cảm ơn Ban lãnh đạo Trƣờng Đại học Luật Tp. Hồ Chì Minh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trính học tập. Xin cảm ơn các anh chị và các bạn đồng nghiệp đã động viên và giúp đỡ tác giả thực hiện luận án. Tác giả luận án Đinh Văn Sơn

iv

1

0.1. Lý do chọn đề tài

1

0.2. Lịch sử vấn đề

2

0.3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

12

0.4. Phƣơng pháp nghiên cứu và nguồn ngữ liệu

13

0.5. Giá trị, ý nghĩa của luận án

13

0.6. Bố cục của luận án

14

Chƣơng 1: TỪ PHIẾM ĐỊNH TRONG TIẾNG VIỆT

16

1.1. Quan niệm về từ phiếm định trong tiếng Việt

16

1.1.1. Đị nh nghĩ a từ phiếm định

16

1.1.2. Các tiểu loại từ phiếm định trong tiếng Việt

16

1.2. Ý nghĩa và cách dùng của từ phiếm định trong tiếng Việt

18

1.2.1. Ý nghĩa và cách dùng của chỉ định từ phiếm định trong tiếng Việt

18

1.2.2. Ý nghĩa và cách dùng của đại từ phiếm định trong tiếng Việt

22

1.2.3. Ý nghĩa và cách dùng của lượng từ phiếm định trong tiếng Việt

30

1.2.4. Ý nghĩa và cách dùng của quán từ phiếm định trong tiếng Việt

39

1.3. Chức năng ngữ dụng của từ phiếm định trong tiếng Việt

40

1.3.1. Chức năng khẳng định tuyệt đối của từ phiếm định trong tiếng Việt

40

v

1.3.2. Chức năng phủ định tuyệt đố i của từ phiếm định trong tiếng Việt

44

1.3.3. Chức năng chất vấn-bác bỏ của từ phiếm định trong tiếng Việt Tiểu kết

Chƣơng 2: TỪ PHIẾM ĐỊNH TRONG TIẾNG ANH

53

2.1. Quan niệm về từ phiếm định trong tiếng Anh

53

2.1.1. Đị nh nghĩ a từ phiếm định

53

2.1.2. Các tiểu loại từ phiếm định trong tiếng Anh

53

2.2. Ý nghĩa và cách dùng của từ phiếm định trong tiếng Anh

55

2.2.1. Ý nghĩa và cách dùng của chỉ định từ phiếm định trong tiếng Anh

55

2.2.2. Ý nghĩa và cách dùng của đại từ phiếm định trong tiếng Anh

59

2.2.3. Ý nghĩa và cách dùng của lượng từ phiếm định trong tiếng Anh

69

2.2.4. Ý nghĩa và cách dùng của quán từ phiếm định trong tiếng Anh

81

2.2.5. Ý nghĩa và cách dùng của trạng từ phiếm định trong tiếng Anh

82

2.3. Chức năng ngữ dụng của từ phiếm định trong tiếng Anh

86

2.3.1. Chức năng khẳng định tuyệt đối của từ phiếm định trong tiếng Anh

86

2.3.2. Chức năng phủ định tuyệt đối của từ phiếm định trong tiếng Anh

86

2.3.3. Chức năng chất vấn-bác bỏ của từ phiếm định trong tiếng Anh

87

vi

Tiểu kết

88

Chƣơng 3: ĐỐI CHIẾU TỪ PHIẾM ĐỊNH TRONG TIẾNG VIỆT VÀ TIẾNG ANH

90

3.1. Những điểm tƣơng đồng

90

3.2. Những điểm dị biệt

96

3.3. Nhận xét chung về từ phiếm định trong tiếng Việt và tiếng Anh

103

Chƣơng 4: HÌNH THỨC TƢƠNG ĐƢƠNG CỦA TỪ PHIẾM ĐỊNH TRONG TIẾNG VIỆT VÀ TIẾNG ANH

106

4.1. Hính thức tƣơng đƣơng của từ phiếm định trong tiếng Việt

106

4.2. Hính thức tƣơng đƣơng của từ phiếm định trong tiếng Anh

126

4.3. Đối chiếu hính thức tƣơng đƣơng

144

Tiểu kết KẾT LUẬN

5.1. Những đóng góp của luận án

148

5.2. Những hạn chế chủ yếu của luận án

150

Tài liệu tham khảo

151

Nguồn ngữ liệu minh họa

159

162

vii

viii

ix

Vì dụ: I did nothing deliberately. [WH, 82] „Tôi chẳng làm điều gì một cách cố tính cả.‟ [ĐGH, 94] 3. ĐÁNH SỐ 3.1. Đối với các vì dụ minh họa Các vì dụ minh họa sẽ đƣợc ghi số thứ tự theo từng chƣơng. Vì dụ: Chƣơng 1 có số thứ tự các vì dụ minh họa từ (1), (2), (3), (4)… đến (n). Chƣơng 2 có số thứ tự các vì dụ minh họa từ (1), (2), (3), (4)… đến (n). ………………………………………………………………………………… 3.2. Đối với phần chú thìch Số thứ tự các phần chú thìch cũng đƣợc ghi riêng cho từng chƣơng. Vì dụ: Chƣơng 1 có thứ tự chú thìch từ 1, 2, 3, 4… đến n. Chƣơng 2 có thứ tự chú thìch từ 1, 2, 3, 4… đến n. …………………………………………………… 4. VIẾT TẮT Để tiện theo dõi, chúng tôi hạn chế sử dụng các từ viết tắt trong luận án ngoại trừ những thuật ngữ đƣợc lặp lại rất nhiều lần. Mỗi thuật ngữ đƣợc viết tắt này sẽ đƣợc ghi đầy đủ khi xuất hiện lần đầu trong mỗi chƣơng, bên cạnh đó là chữ viết tắt đƣợc để trong dấu ngoặc đơn. Vì dụ: Cao Xuân Hạo (chủ biên ) [2005] cho rằng đại từ phiếm đị nh (ĐTPĐ) trong tiếng Việt gồm sáu loại. BẢNG DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN 1 Bn: bổ ngƣ̃

9

LT: lƣợng từ

2 CĐT: chỉ định từ

10 LTPĐ: lƣợng từ phiếm định

3 CĐTPĐ: chỉ định từ phiếm định

11 QTPĐ: quán từ phiếm định

4 Cn: chủ ngữ

12 TPĐ: từ phiếm định

5 DT: danh từ

13

6 ĐT: đại từ

14 TrT: trạng từ

7 ĐTNV: đại từ nghi vấn

15 TrTPĐ: trạng từ phiếm định

8 ĐTPĐ: đại từ phiếm định

16 VT: vị từ

TT: tình từ

x

5. KÝ HIỆU Một số ký hiệu sau đây đƣợc sử dụng trong luận án: 1 Dấu /: hay, hoặc

5

Dấu ≈: có giá trị tƣơng đƣơng với

2 Dấu +: có, cộng với, kết hợp với

6

Dấu *: câu không chấp nhận đƣợc

3 Dấu →: có thể dịch thành, có thể 7 hiểu là 4 Dấu =: có giá trị bằng với

Dấu ?: câu khó có thể chấp nhận đƣợc

8

Dấu X: hính thức không có trong tiếng Anh

1

MỞ ĐẦU 0.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Từ phiếm định1 (TPĐ) là lớp từ xƣa nay ìt nhiều đã đƣợc đề cập đến trong hầu hết các sách ngữ pháp (grammar) tiếng Việt và tiếng Anh. Nhƣng một công trính xem xét đầy đủ về lớp từ này thí từ trƣớc tới nay chƣa hề có. Việc nghiên cứu TPĐ (indefinite word) một cách có hệ thống theo hƣớng đối sánh giữa hai ngôn ngữ ViệtAnh sẽ rất có ý nghĩa khoa học và thực tiễn ví nó không những góp phần vào việc nghiên cứu ngữ pháp, ngữ nghĩa (semantics) và ngữ dụng (pragmatics) của một ngôn ngữ mà còn đóng góp tìch cực vào những công việc mang tình thực tiễn sâu sắc hơn nhƣ: việc dịch thuật giữa các ngôn ngữ, việc biên soạn các loại từ điển, sách giáo khoa, giáo trình… Là giảng viên giảng dạy tiếng Anh ở trƣờng Đại học Luật Tp. Hồ Chì Minh, trong quá trính giảng dạy chúng tôi nhận thấy có rất nhiều sinh viên năm thứ hai2 trong các lớp: Dân sƣ̣ , Hính sự và Hành chánh K 32… không biết TPĐ là gí cả. Để giúp các sinh viên này biết đƣợc ý nghĩa và chức năng của TPĐ cũng nhƣ những điểm tƣơng đồng và dị biệt giữa TPĐ tiếng Việt và tiếng Anh và thí nhất thiết phải có một công trính nghiên cứu riêng về TPĐ trong tiếng Việt theo hƣớng đối sánh với lớp từ tƣơng đƣơng trong tiếng Anh. Từ những lý do đƣợc đề cập bên trên, chúng tôi quyết định chọn đề tài: “Từ phiếm định trong tiếng Việt (so sánh với tiếng Anh)” làm đối tƣợng nghiên cứu của luận án với niềm hy vọng rằng những kết quả nghiên cứu về lớp từ này sẽ rất hữu 1

Có rất nhiều tên gọi khác nhau cho lớ p từ này. Nếu nhƣ Trƣơng Văn Chì nh và Nguyễn

Hiến Lê [1963]… gọi nó là từ bất định thì Nguyễn Kim Thản [1964/97] và Bùi Đức Tịnh [1966/95]… gọi là từ phiếm chỉ. Trong khi đó Cao Xuân Hạo (chủ biên) [2005]… lại gọi là từ chưa xác đị nh , từ không xác đị nh . Nhƣng để thống nhất , chúng tôi chọn cách gọi tên theo Nguyễn Đƣ́c Dân [1987] cho lớp từ này là từ phiếm đị nh trong suốt luận án. 2

Ở trƣờng Đại học Luật Tp. Hồ Chí Minh, sinh viên bắt đầu học tiếng Anh tƣ̀ học kỳ 1 năm

thƣ́ hai.

2

3

Các tác giả cũng nhấn mạnh thêm rằng LTPĐ thƣờng không có loại từ (classifier) hay LT (quantifier) trỏ đơn vị (unit) theo sau. Vì dụ: (3) Ông Giáp có nhiều nhà cho thuê lắm. Các từ đơn và từ kép nhƣ: cả, tất, hết thảy, tất cả đƣợc gọi là những LT trỏ lƣợng toàn thể. Vài, dăm, mấy, mƣơi đƣợc gọi là LT trỏ lƣợng phỏng chừng và mỗi, một là những LT trỏ lƣợng nhất định. Trong khi đó, những, các, mọi đƣợc coi là những LT trỏ số. Vì dụ: (4) Chị Giáp mua tất cả cam của chị Ất. 0.2.1.3. Nguyễn Kim Thản Trong quyển Nghiên cứu ngữ pháp tiếng Việt xuất bản năm 1964/97, ở phần đại từ nghi vấn (ĐTNV), tác giả có nêu ý nghĩa phiếm đị nh của các

từ này. Theo tác

giả, tất cả các ĐTNV (interrogative pronoun) trong tiếng Việt đều có thể có ý nghĩa phiếm đị nh, nghĩa là các từ này không còn ý nghĩa nghi vấn nữa mà chỉ có ý nghĩa chung chung, không trỏ vào một sự vật, một tình chất hay một trạng thái cụ thể nào. Ý nghĩa của ĐTNV trở nên phiếm đị nh khi ĐTNV đƣợc đặt trƣớc từ cũng và khi đó ĐTNV trở thành ĐTPĐ . Theo tác giả , các ĐTPĐ bao gồm ai, gì, đâu, đâu đâu, đâu đấy, nào, sao, bao giờ, bao nhiêu. Vì dụ: (5) Cái gì thái quá cũng không tốt. Các ĐTNV cũng trở thành ĐTPĐ khi chúng đƣợc dùng trong

câu phủ định

(negative sentence) và câu cảm thán (exclamatory sentence). (6) Thứ chẳng nói gì… (7) Vợ con gì! Ngoài ra, tác giả cũng đề cập đến các LTPĐ vài, dăm, cả, tất cả, hết thảy, mọi. 0.2.1.4. Bùi Đức Tịnh Các tiểu loại TPĐ đƣợc tác giả đề cập đến trong quyển Văn phạm Việt Nam công bố năm 1966/95 là ĐTPĐ, CĐTPĐ và LTPĐ . ĐTPĐ gồm hai loại: loại chỉ ngƣời : ai, ai ai, nấy, ai nấy, ngƣời, kẻ… kẻ, kẻ… ngƣời, kẻ thì… ngƣời thì, loại chỉ ngƣời lẫn vật: cả, tất, tất cả, hết thảy. Vì dụ: (8) Ai lo việc nấy. (việc nấy = việc của ngƣời ấy)

4

CĐTPĐ thì có nào, gì, chi, kia, nọ, gì… ấy (nấy), nào… ấy (nấy), bất cứ và các từ vốn là LTPĐ nhƣ: mỗi, tƣ̀ng, vài, mấy, một í t, cả, tất cả , hết thảy, nhiều, các, nhƣ̃ng, phần đông, đa số. Vì dụ: (9) Cha nào con nấy. Trong khi đó, LTPĐ lại bao gồm mỗi, từng, vài, mấy, ít, thiểu số, cả, tất cả, hết thảy, nhiều, các, những, phần đông, đa số, đại đa số, tất cả mọi. (10) Mỗi ngƣời đều có nhiệm vụ trong xã hội. Một điều đáng lƣu ý, theo tác giả, là tính từ (TT) khác cũng có thể biến di từ loại thành một CĐTPĐ. Vì dụ: (11) Anh ấy bây giờ khác ngày trƣớc rất nhiều. Khác ở đây chỉ một tình cách (không giống, đã thay đổi). Do vậy nó là TT (adjective). (12) Ông hãy tím ngƣời khác. Khác trong câu này thêm một ý nghĩa khái quát vào cho ngƣời nên nó đã biến di từ loại thành một CĐTPĐ. 0.2.1.5. Lê Văn Lý Trong quyển Sơ thảo ngữ pháp Việt Nam xuất bản năm 1972, ở hạng mục số, tác giả có đề cập đến một số LTPĐ mà tác giả gọi là những ngữ vị3 (glosseme) chỉ số nhiều nhƣ: những, mấy, lắm, nhiều và những ngữ vị chỉ số tập hợp: cả, các, mọi. Theo tác giả, tất cả các từ này đều đứng trƣớc DT. Vì dụ: (13) Làng này chỉ có mấy gia đính thôi. (14) Ngƣời đó thí ch lắm con. 0.2.1.6. Nguyễn Tài Cẩn Trong quyển Ngữ pháp tiếng Việt xuất bản năm 1975/96, tác giả có đề cập đến hai tiểu loại TPĐ. Đó là LTPĐ và quán từ phiếm định (QTPĐ). LTPĐ gồm nhƣ̃ng tƣ̀ chỉ lƣợng phỏng chừng nhƣ: vài, dăm, dăm ba, mƣơi, nhƣ̃ng tƣ̀ chỉ sự phân bố 3

Là “nhƣ̃ng tƣ̣ ngƣ̃ diễn tả nhƣ̃ng tƣơng quan giƣ̃a nhƣ̃ng ý nghĩ a vị

27]

.” [Lê Văn Lý , 1972,

5

(distribution): mỗi, tƣ̀ng, mọi và những từ chỉ ý nghĩa toàn bộ : tất cả , hết thảy , hầu hết , cả. Theo tác giả , các từ chỉ số lƣợng này thƣờng xuất hiện ở p

hần đầu

danh ngữ (noun phrase). Vì dụ : vài học sinh. QTPĐ (indefinite article) bao gồm các từ nhƣ̃ng, các, một. 0.2.1.7. Nguyễn Đức Dân Trong quyển Lôgích, ngữ nghĩ a và cú pháp xuất bản năm 1987, tác giả đã đề cập rất rõ đến chƣ́c năng ngữ dụng của TPĐ trong tiếng Việt. Theo tác giả, ngƣời ta có thể dùng ĐTPĐ để: – Khẳng định tuyệt đối: (15) Ở đâu cũng có ngƣời tốt. – Phủ định tuyệt đối: (16) Sinh viên nào anh Ba cũng không biết. – Bác bỏ: Bác bỏ với gì: (17) Có việc gì anh ấy không biết. Bác bỏ với đâu: (18) Tôi có quyền bính luận sở thìch của ngƣời khác đâu. Bác bỏ với sao: (19) Anh bảo nó đến sao đƣợc. Ngoài ra, một số LTPĐ khác cũng đƣợc nhắc đến . Đó là các lượng từ tồn tại (existential quantifier): một số, dăm, vài ba, mấy, nhiều, phần lớn, ít và các lượng từ phổ quát (universial quantifier): tất cả, mọi, mỗi, toàn thể, bất kỳ. (20) Tôi đã hỏi mọi ngƣời, chỉ còn cô Ba là chƣa hỏi. 0.2.1.8. Diệp Quang Ban Trong quyển Ngữ pháp tiếng Việt phổ thông (tập 1) xuất bản năm 1989, tiểu loại TPĐ đƣợc tác giả nhắc đến là ĐTPĐ . Các từ này đƣợc dùng trong câu khẳng đị nh (positive/affirmative sentence) tuyệt đối và câu phủ đị nh tuyệt đối. Vì dụ: (21) Ai cũng (không) biết nó. (22) Ở đâu cũng không mƣa.

6

Ngoài ra, cũng theo tác giả, các từ này còn đƣợc dùng trong câu bác bỏ. Chẳng hạn: (23) Có ai việc gì đâu? Trong câu này, có… đâu là khuôn bác bỏ và đâu không phải là ĐT với ý nghĩa nghi vấn mà là ĐT với ý nghĩa phiếm định. 0.2.1.9. Bùi Tất Tƣơm (chủ biên), Nguyễn Văn Bằng và Hoàng Xuân Tâm Trong giáo trình Cơ sở ngôn ngữ học và tiế ng Việt xuất bản năm 1997, trong phần đại từ (ĐT), các tác giả có nhắc đến các ĐTPĐ ai, gì, đâu, nào, sao, bao giờ, bao nhiêu. Trong phần LT, các LTPĐ mỗi, từng, mấy, những, các, mọi, cả, tất cả, số đông, vô số cũng đƣợc nhắc đến. Theo các tác giả, mấy và những luôn luôn đòi hỏi DT trỏ đơn vị đi theo nó phải đƣợc hạn định loại hoặc đặc trƣng, hoặc phải đƣợc chỉ xuất (demonstrative). Vì dụ: mấy quyển sách, những tấm ảnh. Cũng theo các tác giả , các, mọi, cả, tất cả chỉ toàn bộ số phần tử trong một tập hợp đã đƣợc tiền giả định4 (presupposition), nhƣng chúng cũng không chỉ ra đƣợc một số đếm chình xác hay ƣớc chừng nào cả. Vì dụ: (24) Mọi ngƣời sinh ra đều có quyền bính đẳng. 0.2.1.10. Đỗ Thị Kim Liên Trong quyển Ngữ pháp tiếng Việt công bố năm 1999, ở phần ĐTNV, tác giả có đề cập thêm rằng ĐTNV còn có thể sử dụng nhƣ ĐT (pronoun) mang ý nghĩa phiếm đị nh. Các ĐTPĐ đƣợc dùng để chỉ sự phủ định, sự bác bỏ. Chúng là những ĐTNV chuyển hóa thành và chúng chỉ có thể tồn tại trong tiếng Việt mà thôi. Vì dụ: (25) Ai mà biết đƣợc. = Không ai biết. (26) Nói làm gì. = Không nên nói. (27) Có sao đâu. = Không việc gì. (28) Tôi đâu có biết. = Không biết. (29) Tôi có bao giờ nói. = Không nói. 4

Là “nhƣ̃ng điều không nói ra mà ngƣời ta lại nhận ra . Không nói ra nhƣng không vì không

muốn nói ra, mà ví cơ chế ngôn ngữ.” [Nguyễn Đƣ́c Dân, 2001, 14]

7

(30) Tôi nào có biết. = Không biết. Ngoài ra , một số ĐTPĐ khác mà tác giả gọi là ĐT

tổng thể cũng đƣợc nhắc đến

nhƣ: cả, tất cả, hết thảy. 0.2.1.11. Nguyễn Phú Phong Các tiểu loại TPĐ đƣợc tác giả nhắc đến trong quyể n Những vấn đề ngữ pháp tiếng Việt xuất bản năm 2002 là các ĐTPĐ ai, đâu, gì, các CĐTPĐ nào, kia, nọ, bao nhiêu và các QTPĐ nhƣ̃ng, các, một. 0.2.1.12. Cao Xuân Hạo (chủ biên), Nguyễn Văn Bằng, Hoàng Xuân Tâm và Bùi Tất Tƣơm Với quyển Ngữ đoạn và từ loại xuất bản năm 2005, các tác giả có đề cập đến ĐTPĐ và LTPĐ. Theo các tác giả, ĐTPĐ đƣợc dùng để chỉ những sự vật hoặc sự tình (state of affairs) phiếm định. Chúng bao gồm sáu loại: chỉ ngƣời ai, chỉ vật gì, nào, chỉ địa điểm đâu, chỉ thời gian bao giờ, chỉ số lƣợng bao nhiêu và chỉ sự tì nh sao. Trong khi đó, LTPĐ bao gồm các từ những, các, mấy, mỗi, từng, mọi, cả, tất cả. Các từ này làm lượng ngữ5 (quantifier) của DT trỏ đơn vị làm trung tâm trong danh ngữ. Chẳng hạn: mấy ngƣời thợ xây, những ngôi nhà này, từng miếng ăn, tất cả các bạn. 0.2.2. Việc nghiên cƣ́u từ phiếm đị nh trong tiếng Anh Cũng giống nhƣ TPĐ trong tiếng Việt, TPĐ trong tiếng Anh cũng đã đƣợc nhắc đến trong các sách ngữ pháp từ rất lâu, nhiều nhất và mạnh mẽ nhất là vào thập niên 70 trở về sau. Khi nhắc đến các TPĐ trong tiếng Anh thí không thể không nhắc đến các tác giả tiêu biểu sau đây: 0.2.2.1. G. Leech và J. Svartvik Trong quyển A communicative grammar of English xuất bản lần đầu vào năm 1975, các tác giả có đề cập đến bốn tiểu loại TPĐ: LTPĐ bao gồm every, all, each, both, some, any, either, many, more, most, enough, (a) few, fewer, less, several, 5

Là đị nh ngữ (determiner) chỉ lƣợng đƣ́ng phí a trƣớc.

8

much, (a) little, least, no, none, neither, lots of, a lot of, plenty of, a great deal of, a large amount of, a large number of. Các LTPĐ này có thể đƣợc dùng nhƣ CĐTPĐ. Vì dụ: (31) We didn‟t buy much food. „Chúng tôi không mua nhiều thƣ́c ăn.‟ ĐTPĐ bao gồm everybody, everyone, somebody, someone, anybody, anyone, nobody, no one, everything, something, anything, nothing và các từ vốn là LTPĐ nhƣ: all, each, both, some, any, either, many, more, most, enough, (a) few, fewer, less, several, much, none, neither. Ý n ghĩa phiếm định của c ác ĐT one, you, they cũng đƣợc nhắc đến. Vì dụ: (32) One never knows what may happen. „Ngƣời ta không bao giờ biết đƣợc chuyện gí có thể xả y ra.‟ Trạng từ phiếm định (TrTPĐ) bao gồm somewhere, anywhere, everywhere, nowhere, often, always, usually, regularly, frequently, sometime, sometimes, occasionally, rarely, seldom, ever, never. Vì dụ: (33) They regularly take their dog for a walk in the evening. „Họ thƣờng dắt chó đi bộ dạo chơi vào ban đêm.‟ QTPĐ bao gồm a, an. Các từ này đƣợc s ử dụng khi ngƣời nghe không biết đƣợc ngƣời nói muốn nói đến ngƣời nào, vật gì một cách cụ thể . Vì dụ: (34) Bill became a successful businessman. „Bill trở thành một thƣơng gia thành công.‟ 0.2.2.2. A.J. Thomson và A.V. Martinet Trong quyển A practical English grammar phát hành năm 1985, các tác giả đã đề cập đến QTPĐ a, an và các ĐTPĐ you, one, they. Ngoài ra, các tác giả cũng nêu cách dùng của một số TPĐ khác nhƣ: all, every, each, both, either, neither, some, any, no, other, another, someone, somebody, something, anyone, anybody, anything, no one, nobody, nothing, everyone, everybody, everything. Tác giả đã phân tìch cách dùng các từ này tƣơng đối rõ, đặc biệt là các từ all, every và each. All mang nghĩa một số ngƣời hay vật đƣợc xem nhƣ là một nhóm, trong khi đó every mang nghĩa một số ngƣời hay vật đƣợc xem nhƣ riêng lẻ. Nhƣng

9

trong thực tế, every và các từ ghép của nó thƣờng đƣợc dùng khi ngƣời ta nghĩ về một nhóm. Each mang nghĩa một số ngƣời hay vật đƣợc xem nhƣ riêng lẻ. Every có thể mang nghĩa này nhƣng ìt nhấn mạnh đến tình chất riêng lẻ hơn. Vì dụ: (35) Every man had a weapon. „Mọi ngƣời đàn ông đều có vũ khì.‟ Câu này ngụ ý rằng ngƣời nói đã đếm những ngƣời đàn ông, đếm những vũ khì và thấy rằng hai con số này khớp với nhau. 0.2.2.3. M. Frank Trong quyển Modern English: A practical reference guide xuất bản năm 1986, tác giả có đề cập đến QTPĐ, ĐTPĐ và LTPĐ. ĐTPĐ bao gồm someone, somebody, something, anyone, anybody, anything, no one, nobody, nothing, everyone, everybody, everything. Trong khi đó, LTPĐ bao gồm all, another, any, both, each, either, few, least, less. Các từ này, theo tác giả, vừa có thể sử dụng nhƣ ĐT vừa có thể sử dụng nhƣ TT. (36) No one passed the examination. „Không ai thi đậu cả.‟ (37) He bought some chairs. „Anh ta mua một số ghế.‟ 0.2.2.4. J. Allsop Các tiểu loại TPĐ mà tác giả đề cập đến trong quyển Students’ English grammar xuất bản năm

1992 là các QTPĐ

a, an, các ĐTPĐ someone, somebody,

Chi tiết Đăng bởi : Ban Truyền Thông

Xin cho biết nghĩa tiếng Amen, Alleluia đọc trong thánh lễ?

Đáp:

tiếng Do thái (Hebrew: aman) nghĩa là làm cho mạnh sức ( strengthen) Khi dùng trong Kinh thánh và Phụng vụ, có nghĩa là “như vậy đó, mong được như vậy”(so be it). Sau khi người kia nói điều gì, người này kêu lên: như vậy đó.

Amen dùng kết lời cầu nguyện để tỏ lòng mong ước: mong được như vậy. Khi nhóm người đọc Amen sau lời nguyện có nghĩa họ đồng ý với tâm tình và cảm nghĩ diễn tả trong lời cầu nguyện. Khi linh mục trao Mình Thánh ta thưa Amen là ta tuyên xưng Mình Thánh chính là Chúa Giêsu. Amen giống như OK trong Anh văn.

Trong sách Khải huyền, thánh Gioan gọi Chúa Kitô là Đấng Amen: Kh 3,14 “Hãy viết cho thiên thần của Hội Thánh Laođikia, Đây là lời của Đấng Amen, là Chứng Nhân trung thành và chân thật, là Khởi Nguyên của mọi loài Thiên Chúa tạo dựng.

). Đây là cách nói đặc biệt bởi vì không thấy có nơi các bản văn khác trong cùng thời đại. Dường như lối nói này muốn bảo đảm cho chân lý của lời nói nhờ vào thẩm quyền của người nói. Lại nữa, sách Khải Huyền loan báo Chúa Giêsu là Đấng Amen: ” Các cộng đoàn kitô hữu tiên khởi, dù không nói tiếng Do Thái, vẫn kết thúc lời kinh bằng từ “Amen” trong tiếng Do Thái.

” Amen ” được dịch là ” Xin được như vậy ! ” (tiếng Pháp là ” ainsi soit-il! “), nhưng như thế cũng không chuyển tải hết được những ý nghĩa khác nhau của từ “amen” trong tiếng Do Thái. Trong nguyên ngữ, ” amen ” nói lên sự chắc chắn, chân lý và sự trung tín. Nói “amen”, có nghĩa là “Vâng, đúng vậy, chắc như thế!”. Ngôn sứ Isaia còn nói rằng Chúa là Thiên Chúa của “amen” (Is 65,16 ), một vị Thiên Chúa mà ta có thể tin tưởng, Đấng nói và giữ lời. Hãy viết cho thiên thần của Hội Thánh Laođikia: Đây là lời của Đấng Amen, là Chứng Nhân trung thành và chân thật, là Khởi Nguyên của mọi loài Thiên Chúa tạo dựng ” (Kh 3,14 Trong Kinh Thánh, người ta đáp tiếng “amen” để nói lên sự gắn bó của mình với một lời chúc lành, chúc dữ hay một công bố long trọng nào đó. Chính vì thế, từ này đã trở nên một lời thưa trong phụng vụ. Chẳng hạn, trong sách 1 Sử Biên Niên 16,35-36 chép rằng: ” Hãy nói: lạy Thiên Chúa Đấng cứu độ chúng con, xin thương quy tụ chúng con về, cứu chúng con từ giữa muôn dân nước, để chúng con cảm tạ Thánh Danh, và được hiên ngang tán dương Ngài. Chúc tụng Đức Chúa là Thiên Chúa Israel, từ muôn thuở cho đến muôn đời! ” Và toàn dân hô lớn: “Amen! Halêluia! “, đây là cách thức để đám đông dân chúng đáp trả lại lời kinh Tạ Ơn, để lời kinh nguyện trở nên lời kinh của chính mình. Nhiều tiếng “amen” cũng được sử dụng trong các Thánh Vịnh. Sách Khải Huyền cũng dùng từ “amen” trong bối cảnh bài thánh ca phụng vụ để tăng sức nặng cho những điều đã được khẳng định.

Trong các Tin Mừng, tiếng “amen” được dùng theo cách khác. Thỉnh thoảng trong Tin Mừng Thánh Gioan người ta nhân đôi tiếng “amen”. ” Amen, amen, tôi bảo thật các anh …” (Ga 1,51 ). Ta hiểu điều này chỉ muốn nói rằng Ngài chính là chân lý. Vậy thì mỗi lần đáp lời thưa ” amen “, bạn hãy quyết chắc rằng mình hoàn toàn đồng ý với những gì được nói bởi vì thưa “amen” là bạn quả quyết rằng đó là sự thật và là điều chắc chắn.

Bản dịch CGKPV : ” Thiên Chúa chân thật” ; bản dịch Cha Nguyễn Thế Thuấn: ” Thiên Chúa danh hiệu Amen ”

Bản dịch CGKPV : ” Thật, tôi bảo các anh” ; bản dịch Cha Nguyễn Thế Thuấn: ” Quả thật, quả thật, ta bảo các ngươi ”

, Tiếng Dothái có nghĩa: “Chúc tụng Chúa” Thường dùng trong khi cầu nguyện hay thờ phượng trong đền thờ. Linh mục kêu: ‘hallelu’ (hãy ca tụng) và toàn dân kêu phần đầu của tên Chúa Yahweh. Và thế là có tiếng ‘hallelu’-Ya!”

http://gpquinhon.org/qn/news/than-hoc-kinh-thanh/Y-nghia-cua-tu-Amen-990/#.U1SYI1WSyNA

http://www.xuanha.net/Kh-Hoidesongdao/64nghia%20AmenAlleluia.html

The Panorama Factory is a panoramic stitching program.

The panorama of color and action which fills the world is taken for granted.

As I opened the scroll, a panorama of the Yellow River unfolded.

Panorama The door is pushed open. A person walks in saying sternly.

In your home, panorama fireplace can be installed at any place.

The panorama hall is a perfect combination of scientific and artistic beauty.

The picture shows the panorama of the Cricket Stadium.

Panorama The second patient comes out, the third patient goes in.

Very nice beta, very easy to stitch , fast for me to use to produce a panorama.

The panorama of color and action fill the world is taken for granted.

Tenacious image explorers might locate Little Bigfoot towards the front left of the resolution panorama.

The silvan panorama of large area is OK express in detail from inside a chart.

Panorama is on the community! Property price package!

All of this unfolds into a panorama of beautifully balanced fauna and flora.

A vast panorama of the valley lay before us.

The pattern ( in which ) the patron penetrates panorama of problems perplexed his peers.

Panorama A guide announces the schedule for a few foreigners.

Panorama The third patient comes out, the fourth patient goes in.

War to Resist US Aggression and Aid Korea panorama!

The book presents a panorama of British history since the Middle Ages.

Every bend of the wooded road revealed an entrancing panorama.

As we stood at the top of the mountain, a beautiful panorama spread out before us.

The panorama of mountains that spread in great waves before us caught and held me.

From the summit there is a superb panorama of the Alps.

As I stood on the hilltop, a beautiful panorama lay spread out before me.

Karen watched the panorama of passing people with wide eyes.

There is a superb panorama of the mountains from the hotel.

Ý nghĩa của từ thông là gì? Công thức tính từ thông ra sao? Từ thông được tính bằng đơn vị là gì? Hiện tượng cảm ứng điện từ là gì? Ứng dụng của hiện tượng cảm ứng điện từ trong công nghiệp và trong đời sống?

Đó là tất cả những thông tin mà chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài viết hôm nay.

Như ta đã được học trước dây, từ thông cảm ứng điện từ là một hiện tượng vật lý được tìm ra bởi nhà vật lý học và hóa học người Anh tên là Michael Faraday. Những sáng chế của ông ta về những thiết bị có điện trường quay đã đặt nền móng cho công nghệ động cơ điện, và ông có công lớn khi làm cho điện có thể sử dụng trong ngành công nghệ.

Vì thế nên ta có thể nói, Faraday là người đã đưa thế giới sang một trang khác, một nền văn minh khác – nền văn minh sử dụng điện như ngày nay.

Từ thông (hay còn được gọi là thông lượng từ trường) là một đại lượng đo lượng từ trường qua một diện tích được giới hạn bởi một vòng dây kín.

Từ thông được ký hiệu bằng ký tự Φ (đọc là “phi”). Và Φ chính là chữ cái số 21 trong bảng chữ cái bằng tiếng Hy Lạp.

Cũng giống như các đại lượng vật lý khác, từ thông cũng có đơn vị tính riêng của nó.

Có nhiều đơn vị của từ thông, tùy theo hệ quy chuẩn. Trong đó, từ thông sẽ có các đơn vị như:

Trong hệ tiêu chuẩn SI, đơn vị của từ thông là Weber (viết tắt là Wb) – đọc là “vê be”.

Còn theo hệ tiêu chuẩn CGS, đơn vị của từ thông là Maxwell.

Ngoài ra, ta còn có đơn vị của từ thông trong đơn vị nền tảng là Volt-giây.

Từ thông riêng của một mạch kín phụ thuộc vào?

Để tìm hiểu về vấn đề này, ta cùng tham khảo hình vẽ sau:

Diện tích S: khi diện tích S càng lớn thì lượng từ thông đi qua nó càng lớn.

Ta có thể hiểu đơn giản như khi bạn lấy 1 tờ giấy và chắn ngang 1 cái quạt đang quay. Nếu tờ giấy càng lớn thì sức cản gió của nó sẽ càng nhiều. Từ thông cũng tương tự vậy.

Cảm ứng từ B: Như ta đã biết, cảm ứng từ là đại lượng đặc trưng cho độ mạnh hay yếu của từ trường. Mà từ thông lại là đại lượng đặc trưng cho lượng từ trường. Chứng tỏ rằng từ thông sẽ lớn khi lượng từ trường đi qua mặt phẳng lớn. Hoặc có thể nói là từ thông sẽ tỉ lệ thuận với cảm ứng từ.

Độ lớn của góc α:

– Góc α là góc được tạo bởi vector pháp tuyến n và đường cảm ứng từ B (như trên hình vẽ).

-Khi ta thay đổi đổi độ lớn của góc α thì từ thông cũng sẽ thay đổi. Trong đó, khi góc α là 45 độ, tức là vector pháp tuyến vuông góc với đường cảm ứng từ B thì từ thông sẽ có giá trị lớn nhất. Và khi góc α là 0 độ, tức là vector pháp tuyến song song với đường cảm ứng từ thì sẽ không có từ thông.

Từ đó, người ta chứng minh được rằng từ thông tỉ lệ thuận với độ lớn của góc α.

Từ đó, ta có thể suy ra:

Từ thông riêng của một mạch kín phụ thuộc vào 3 yếu tố: diện tích mặt phẳng S, cảm ứng từ B và độ lớn của góc α.

Theo như khả năng phụ thuộc vào từ thông với các đơn vị diện tích; cảm ứng từ, độ lớn góc α; người ta tính từ thông dựa theo công thức:

Trong đó:

Φ: là từ thông

N: số vòng dây

B: cảm ứng từ

S: diện tích của 1 vòng dây (đơn vị là m2)

α: là góc được tạo bởi vector pháp tuyến n và B

Hiện tượng cảm ứng điện từ là gì?

Theo như định nghĩa ngày xưa ta đã được học thì hiện tượng cảm ứng điện từ là hiện tượng từ thông qua mạch kín biến thiên (tăng hay giảm). Khi đó trong mạch điện sẽ xuất hiện dòng điện. Dòng điện này được gọi là dòng điện cảm ứng.

Hiện tượng cảm ứng điện từ xảy ra khi nào?

Hiện tượng cảm ứng điện từ chỉ xuất hiện trong khoảng thời gian từ thông qua mạch kín có biến thiên. Nói đơn giản hơn, hiện tượng cảm ứng điện từ chỉ xuất hiện khi có sự tăng/giảm của từ thông trong mạch kín.

Để tìm hiểu kỹ hơn, ta sẽ cùng tham khảo qua thí nghiệm nổi tiếng của Faraday như sau:

Lấy 1 cuộn dây điện có nhiều vòng và nối với 1 điện kế G thành 1 mạch kín. Ông nhận ra rằng khi ông đưa 1 thanh nam châm vào ống dây điện; kim của điện kế bị lệch đi (hình phía trên). Điều này chứng tỏ rằng trong cuộn dây đã xuất hiện dòng điện. Dòng điện này chính là dòng điện cảm ứng điện từ (ký hiệu là Ic).

Tiếp theo, ông đưa thanh nam châm ra khỏi cuộn dây, ông nhận thấy bên trong ống dây vẫn xuất hiện 1 dòng điện có hướng ngược lại với chiều của thanh nam châm.

Khi ông di chuyển nhanh thanh nam châm trong cuộn dây, độ lớn của dòng điện cảm ứng càng lớn.

Và khi ông đặt thanh nam châm đứng yên, dòng điện trong cuộn dây biến mất.

Tiếp theo, ông thay thanh nam châm bằng 1 ống dây có dòng điện đi qua thì vẫn thu được kết quả tương tự.

Từ đó, ông đã kết luận:

Từ thông gửi qua mạch kín biến đổi theo thời gian là nguyên nhân sinh ra dòng điện cảm ứng trong mạch đó.

Dòng điện cảm ứng chỉ tồn tại trong thời gian từ thông gửi qua mạch kín biến đổi.

Cường độ dòng điện cảm ứng tỉ lệ thuận với tốc độ biến đổi của từ thông.

Chiều của dòng điện cảm ứng phụ thuộc vào sự tăng hay giảm của từ thông gửi qua mạch.

Và đây cũng là nội dung chính của định luật Faraday.

Cũng nghiên cứu về hiện tượng cảm ứng điện từ, nhà vật lý người Đức Heinrich Lenz đã tìm ra định luật giúp ta xác định được chiều của dòng điện cảm ứng điện từ.

Nội dung của định luật như sau:

“Chiều của dòng điện cảm ứng trong dây dẫn sinh ra bởi sự biến thiên của từ trường tuân theo định luật cảm ứng Faraday sẽ tạo ra một từ trường chống lại sự biến thiên từ thông đã sinh ra nó”.

Ðiều này có nghĩa là khi từ thông qua mạch tăng lên, từ trường cảm ứng sinh ra có tác dụng chống lại sự tăng của từ thông: từ trường cảm ứng sẽ ngược chiều với từ trường ngoài.

Nếu từ thông qua mạch giảm, từ trường cảm ứng (do dòng điện cảm ứng sinh ra nó) có tác dụng chống lại sự giảm của từ thông, lúc đó từ trường cảm ứng sẽ cùng chiều với từ trường ngoài.

Như vậy, theo định luật Lenz, dòng điện cảm ứng bao giờ cũng có tác dụng chống lại sự dịch chuyển của thanh nam châm. Do đó, để dịch chuyển thanh nam châm, ta phải tốn công. Chính công mà ta tốn được biến thành điện năng của dòng điện cảm ứng.

Ý nghĩa của từ thông – Ứng dụng của cảm ứng điện từ trong đời sống:

Thực tế, có rất nhiều những vật dụng hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ.

Một vài ứng dụng của nó trong đời sống như:

Một ứng dụng của cảm ứng từ chính là bếp từ (hay còn gọi là bếp điện từ).

Khác với các loại bếp làm nóng bằng lửa hoặc bằng điện thì bếp từ hoạt động dựa trên nguyên lý của hiện tượng cảm ứng điện từ.

Cấu tạo của bếp từ sẽ bao gồm một cuộn dây được đặt dưới một vật liệu cách nhiệt (thường là mặt bếp bằng gốm thủy tinh). Cuộn dây này sẽ có từ trường biến thiên tần số cao có thể thay đổi được.

Khi ta cắm điện bếp từ, một dòng điện xoay chiều được truyền qua cuộn dây đồng này và sẽ sinh ra trên cuộn dây 1 từ trường biến thiên.

Khi đặt nồi lên bếp, đáy nồi sẽ bị nhiễm từ và sinh ra dòng điện Fu-cô.

Do tác dụng của dòng Fu-cô, nồi nấu chịu tác dụng của lực hãm điện từ, từ đó; gây ra hiệu ứng tỏa nhiệt Jun – Lenxơ và làm nóng đáy nồi cũng như thức ăn bên trong.

Các loại quạt điện nói chung hay các thiết bị làm mát nói chung đều hoạt động dựa trên nguyên lý của hiện tượng cảm ứng điện từ.

Trong đó, dòng điện sẽ được biến đổi thành từ trường và làm quay động cơ, cánh quạt.

Ý nghĩa của từ thông – Ứng dụng của cảm ứng điện từ trong công nghiệp:

Tạo ra dòng điện xoay chiều – chế tạo máy phát điện:

Cấu tạo chính của máy phát điện sẽ bao gồm các dây dẫn điện được quấn trên 1 lõi sắt (được gọi là Stato) và 1 nam châm vĩnh cửu.

Dòng điện Fu-cô chạy trong kim loại chuyển cơ năng thành năng lượng của dòng điện. Nguồn cơ năng sơ cấp có thể là động cơ tua bin hơi, tua bin nước, tua bin gió; động cơ đốt trong và các nguồn cơ năng khác.

Hay còn được gọi là máy biến dòng điện hoặc C.T (Current Transformer).

Đây là một thiết bị chuyên dùng để biến đổi dòng điện có giá trị cao sang dòng chuẩn 5A hoặc 10A.

Có thể nói tất cả các thiết bị điện trong nhà máy đều phải thông qua máy biến dòng để tránh tình trạng bị chập cháy hoặc dòng điện tăng/giảm đột ngột gây hư hỏng thiết bị.

Bạn có thể tham khảo bài viết về thiết bị này tại địa chỉ:

Máy biến dòng là gì?

Biến đổi dòng điện xoay chiều:

Một ứng dụng quan trọng khác của cảm ứng điện từ là máy biến điện. Máy biến áp là một thiết bị thay đổi năng lượng điện xoay chiều ở một cấp điện áp sang cấp khác; thông qua hoạt động của từ trường. Một máy biến áp giảm áp là trong đó điện áp trong sơ cấp cao hơn điện áp thứ cấp. Ngược lại là máy tăng áp. Các công ty điện lực sử dụng một máy tăng áp để tăng điện áp lên 100 kV; giúp giảm dòng điện và giảm thiểu tổn thất điện năng trong các đường dây truyền tải. Mặt khác, các mạch điện gia dụng sử dụng các máy giảm áp để giảm điện áp xuống hoặc 220V để sử dụng các thiết bị điện trong nhà.

Các loại cảm biến đo lưu lượng:

Máy đo lưu lượng điện từ hay cảm biến đo lưu lượng được sử dụng để đo vận tốc của một số chất lỏng.

Cấu tạo của các loại cảm biến đo lưu lượng này là 1 đường ống cách điện; trong đó chất lỏng đang chảy.

Theo định luật Faraday, một lực điện động được tạo ra trong nó. Suất điện động cảm ứng này tỷ lệ thuận với tốc độ của chất lỏng chảy.

Khi tính được suất điện động này, ta sẽ tính ra được tốc độ của chất lỏng chảy trong đường ống.

Thanks.